Procedura pozbawienia praw rodzicielskich budzi wiele emocji. Jest to poniekąd związane zarówno z przyczynami, na gruncie których doszło do wszczęcia takiego postępowania, a z drugiej strony ze względu na skutki jakie ze sobą niesie. Rodzic, wobec którego orzeczono pozbawienie praw rodzicielskich zostaje wówczas pozbawiony realnego wpływu na wiele ważnych kwestii związanych z życiem dziecka zarówno tych istotnych, jak i mniej ważnych, jak np. wybór szkoły, sposób leczenia, wyrób dokumentów, wyjazd. W związku z tym, jak pozbawienie praw rodzicielskich wpływa na treść i zakres obowiązku alimentacyjnego.

Przesłanki pozbawienia władzy rodzicielskiej

Ustawa z dnia 25 lutego 964 r. – kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 2020, poz. 1359) w art. 111 przewiduje cztery rodzaje przyczyn pozbawienia władzy rodzicielskiej.

niemożność wykonywania tej władzy z powodu trwałej przeszkody,
nadużywanie władzy rodzicielskiej
rażące zaniedbywanie przez rodzica obowiązków względem dziecka,
gdy pomimo udzielonej pomocy nie ustały przyczyny umieszczenia małoletniego w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo wychowawczej

Trwałą przeszkodą uniemożliwiającą wykonywanie władzy rodzicielskiej jest taki układ stosunków, który wyłącza sprawowanie przez rodziców władzy rodzicielskiej na stałe w tym sensie, że albo według rozsądnego przewidywania nie można ustalić czasu trwania tego układu, albo co najmniej że układ ten będzie istniał przez czas długi. Bez znaczenia jest w tym przypadku kwestia przyczyny zaistnienia owej przeszkody, przyczynienie się rodziców do jej powstania, czy też kwestia zawinienia i stopnia zawinienia. Trwałą przeszkodą jest m.in. przewlekła choroba jedynego rodzica, uniemożliwiająca mu sprawowanie władzy rodzicielskiej, skazanie na wieloletnie pozbawienie wolności, wyjazd na stałe za granicę albo na czas nieokreślony, któremu towarzyszy brak zainteresowania dzieckiem. Z nadużyciem władzy rodzicielskiej mamy do czynienia m.in. w przypadku cielesnego karcenia dziecka, znęcania psychicznego i fizycznego, rozpijania, wykorzystywania dziecka do celów nierządnych. Z kolei rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka przejawiać się może w uporczywej niealimentacji, pozostawianiu dziecka bez opieki, niezapewnianiu dziecku elementarnych potrzeb w zakresie wyżywienia, higieny, odzieży czy też niepodejmowanie leczenia dziecka.

Pozbawienie władzy rodzicielskiej a alimenty

Pozbawienie praw rodzicielskich nie oznacza wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Pomimo tego, że rodzic taki traci możliwość realnego wpływu na podejmowanie decyzji względem dziecka nadal zobowiązany jest do łożenia na jego utrzymanie. Jest to związane z podstawową zasadą prawa rodzinnego zasadą dobra dziecka, którego sytuacja mogłaby ulec pogorszeniu, gdyby wraz z pozbawieniem praw rodzicielskich rodzic zostałby zwolniony z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Co więcej, często z uwagi na brak zainteresowania rodzica, względem którego orzeczono pozbawienie władzy rodzicielskiej a tym samym niewywiązywaniu się przez niego z obowiązku alimentacyjnego również w naturze sąd zasądza alimenty w większej wysokości.

Pozbawienie władzy rodzicielskiej a kontakty z dzieckiem

Kolejną kwestią, na którą nie ma wpływu orzeczenie pozbawienia praw rodzicielskich są kontakty z dzieckiem. Wskazać należy, iż takiemu rodzicowi w dalszym ciągu przysługuje prawo do utrzymywania kontaktu z dzieckiem. Jednakże należy mieć na uwadze, iż często z uwagi na poważne przesłanki stanowiące podstawę odebrania praw rodzicielskich jest to związane z wszczęciem postępowania o zakazie kontaktów z dzieckiem.

W razie pytań zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią, która posiada doświadczenie w zakresie prawa rodzinnego, pod numerem telefonu 91 836 99 60 lub adresem email kancelaria@wites.eu.