1. Kontakty z dzieckiem – zagadnienia wstępne

Zgodnie z treścią art. 113 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 2020 poz. 1359, dalej jako krio) rodzice i dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów niezależnie od władzy rodzicielskiej. Co wchodzi w zakres szeroko interpretowanych „kontaktów” Odpowiedź znajdziemy w § 2 przytoczonej regulacji, w której ustawodawca wskazał, iż obowiązek ten może być realizowany przez rodziców poprzez:

1. przebywanie z dzieckiem (w tym odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce stałego pobytu),

2. bezpośrednie porozumiewanie się,

3. utrzymywanie korespondencji,

4. korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej

2. Formy uregulowania kontaktów z dzieckiem

Samo uregulowanie formy i sposobu realizowania kontaktów z dzieckiem może nastąpić pomiędzy rodzicami na kilka sposobów:

1) porozumienie,

2) postanowienie Sądu,

3) ugoda sądowa,

4) ugoda zawarta przed mediatorem

Najczęstszym sposobem, na który decydują się rodzice jest porozumienie. Jednakże co w sytuacji, gdy dziecko na co dzień przebywa u jednego z rodziców, a Ci nie mogą porozumieć się w kwestii częstotliwości i formy kontaktów? Albo w sytuacji, gdy jeden rodziców bezpodstawnie utrudnia drugiemu ich realizację?

Taki przypadek ustawodawca przewidział w treści art. 113¹ kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „jeżeli dziecko przebywa na stałe u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę rozsądne życzenia; w braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy.”.

3. Wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem

Jak już zostało wspomniane wyżej, w sytuacji, gdy rodzice nie mogą dojść do porozumienia na gruncie jakiejkolwiek kwestii związanej z realizacją kontaktów z dzieckiem przez któregokolwiek z nich ostatecznie o kwestiach tych rozstrzyga sąd opiekuńczy.

Pierwszym krokiem, który powinien podjąć rodzic, dążący do sądowego uregulowania kontaktów z dzieckiem jest złożenie wniosku o ustalenie kontaktów. Nie istnieje żaden uniwersalny wzór przedmiotowego wniosku. Co więc powinno być w nim zawarte?

1) oznaczenie Sądu, do którego kierowany jest wniosek,

2) oznaczenie stron postępowania,

3) wskazanie sposobu, w jaki wnioskodawca chce, aby odbywały się kontakty, np. podać konkretne dni i godziny. Ważne aby nie zapominać o proponowanym sposobie spotkań nie tylko w dni powszednie, ale również w dni przypadające w okresach świątecznych (święta Wielkanocne, Święta Bożego Narodzenia) ale również w takich okresach jak ferie zimowe i wakacje letnie,

4) wskazanie innych kwestii odnoszących się do szczegółów spotkań z dziećmi np. miejsce, z którego rodzic odbierze dziecko, obecność drugiego z rodziców przy realizacji spotkań, możliwość zabierania dziecka poza miejsce ich zamieszkania,

5) uzasadnienie, w którym wnioskodawca dokona ścisłego przedstawienia stanu faktycznego oraz uargumentuje konieczność wystąpienia z przedmiotowym wnioskiem.

Oprócz kwestii wskazanych powyżej, w treści pisma wnioskodawca powinien również wskazać dowody na poparcie swoich twierdzeń. Przykładowo wnioskodawca może zgłosić świadków wskazując jednocześnie fakty, które mają zostać wykazane ich zeznaniami. Oprócz tego wnioskodawca może również załączyć zdjęcia, nagrania, wiadomości, które mogą świadczyć o niemożliwości realizowania przez wnioskodawcę kontaktów z dzieckiem, jak również o relacji łączącej wnioskodawcę z dzieckiem.

Ponadto obligatoryjnie należy dołączyć do wniosku również odpis aktu urodzenia dziecka w oryginalne. Stanowić on bowiem będzie dowód na pokrewieństwo między dziećmi a stronami postępowania zainicjowanego przedmiotowym wnioskiem.

Pamiętać również należy, iż omawiany wniosek podlega opłacie sądowej w wysokości 100 zł. Potwierdzenie jego wykonania powinien stanowić załącznik wniosku. Oprócz tego do Sądu należy złożyć dwa egzemplarze pisma. Jeden z nich Sąd bowiem przekaże drugiej stronie postępowania.

4. Zabezpieczenie kontaktów na czas trwania postępowania

Warto również zaznaczyć, iż często postępowanie sądowe w sprawie ustalenia kontaktów z dzieckiem trwa kilka tygodni lub miesięcy. W takim przypadku rodzic dążący do sądowego uregulowania kontaktów z dzieckiem ma możliwość żądania ich zabezpieczenia przez Sąd na czas trwania postępowania. Jak to wygląda w praktyce?

Omawiany wniosek może być zawarty we wniosku o ustalenie kontaktów (wniosek o zabezpieczenie nie podlega wówczas opłacie) albo może stanowić odrębne pismo (obowiązek uiszczenia opłaty w wysokości 100 zł). W uzasadnieniu przedmiotowego wniosku wnioskodawca musi również wskazać sposób zabezpieczenia (wskazanie sposobu, w jaki wnioskodawca chce, aby odbywały się kontakty, w jakie dni itd.), a ponadto musi również uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające jego złożenie (np. fakt, iż drugi z rodziców utrudnia realizację kontaktów).

Ile trwa rozpatrzenie wniosku o zabezpieczenie?

Jak już zostało wspomniane wyżej wniosek ten ma na celu zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem na czas trwania postępowania. Z tego względu podlega rozpoznaniu przez Sąd bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do Sądu.

Podkreślenia również wymaga, iż postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia kontaktów z dzieckiem jest natychmiastowo wykonalne. Oznacza to, iż rodzice są zobowiązani stosować się do niego od razu.

5. Podsumowanie

Niewątpliwie sądowe uregulowanie kontaktów z dzieckiem ma charakter powszechny. Wynika to z faktu, iż rodzice często nie są w stanie dojść do porozumienia zarówno w zakresie sposobu, jak i formy realizowania tego obowiązku. Często wpływ mają na to okoliczności w jakich doszło do rozstania stron. W celu uniknięcia konfliktów i wpływania w sposób negatywny na rozwój dziecka i jego relację z jednym z rodziców – warto zwrócić się do Sądu, który kierując się dobrem dziecka rozstrzygnie tę kwestię.

W celu sporządzenia wniosku o uregulowanie kontaktów z dzieckiem najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata lub radcy prawnego, który nie tylko zadba o zachowanie wszelkich warunków formalnych przedmiotowego pisma, ale również odpowiednio sformułuje oczekiwania i żądania wnioskodawcy.

Przypominamy, iż nasza Kancelaria Adwokata i Radcy Prawnego w Stargardzie specjalizuje się w prawie rodzinnym. W razie pytań zachęcamy do kontaktu pod numerem telefonu: 91 836 99 60 lub pod adresem e-mail kancelaria@wites.eu.