Kredyt hipoteczny zaciągnięty przez małżonków – jest jedną z najbardziej problematycznych kwestii przy rozwodzie i postępowaniu związanym z podziałem majątku. Co zatem warto wiedzieć znajdując się w takiej sytuacji?

1) Jak rozwód wpływa na zaciągnięty kredyt hipoteczny?

W pierwszej kolejności podkreślenia wymaga, iż orzeczenie przez Sąd rozwodu w żaden sposób nie rozwiązuje kwestii kredytu hipotecznego. Rozwód nie powoduje, że małżonkowie albo jeden z małżonków przestają być dłużnikami. Małżonkowie zaciągający kredyt są solidarnie odpowiedzialni za kwestię jego spłaty i bez znaczenia pozostaje wówczas czy kredytobiorcy nadal są małżeństwem. Pomimo więc, że po orzeczeniu rozwodu między stronami powstaje ustrój rozdzielności majątkowej kredyt nadal obciąża oboje małżonków.

Po orzeczeniu przez Sąd rozwodu byli małżonkowie (jeżeli nie dokonali tego wcześniej) muszą podzielić wspólny majątek. Podziału majątku można dokonać w drodze porozumienia albo w drodze postępowania sądowego. Więcej o podziale majątku dowiesz się tutaj (https://wites.eu/podzial-majatku-wspolnego-w-trakcie-trwania-malzenstwa/). Jednakże przedmiotem podziału dokonywanego przez Sąd mogą stanowić jedynie aktywa wchodzące w skład majątku wspólnego. Oznacza to, iż zobowiązania z umów kredytowych (jako pasywa) nie podlegają podziałowi. Jak podniósł Sąd Najwyższy w jednym ze swoich postanowień nie można dokonywać rozliczeń długów zaciągniętych przez oboje małżonków, bowiem mimo rozwodu dług nadal istnieje, a przerzucenie długu tylko na jednego z małżonków godziłoby w prawa wierzycieli.

2) Orzeczenie rozwodu – co dalej z kredytem hipotecznym?

Mając na uwadze powyższe rozważania w zakresie wpływu rozwodu na zaciągnięty wspólnie kredyt hipoteczny jak w takim razie rozwiązać kwestię kredytu? Otóż rozwiązań jest kilka:

a) Przejęcie długu przez jednego z małżonków

W tym przypadku chodzi o nic innego jak instytucję przejęcia długu uregulowaną przepisami kodeksu cywilnego. Jest to powszechne rozwiązanie w sytuacji, gdy byli małżonkowie zgodnie porozumieli się, że nieruchomość sfinansowana ze środków pochodzących z kredytu hipotecznego przypadnie jednemu z nich. Warto jednak mieć na uwadze, że to czy dojdzie do skutecznego przejęcia długu zależy od Banku, który nie ma obowiązku wyrażać na takie rozwiązanie zgody. W związku z tym w pierwszej kolejności należy złożyć wniosek do Banku o wyrażenie zgody na przejęcie długu przez jednego z małżonków.

Pomyślne rozpatrzenie wniosku zależy między innymi od tego czy małżonek przejmujący dług dysponuje wystarczającą zdolnością kredytową. Jeżeli tak – do umowy kredytu sporządza się i dołącza podpisany przez oboje małżonków aneks. W takiej sytuacji dłużnikiem wobec Banku pozostaje tylko ten z małżonków, który zadeklarował się przejąć kredyt i wiążące się z nim zobowiązania. Co jednak w sytuacji, gdy małżonek nie dysponuje wystarczającą zdolnością kredytową? W takim przypadku możliwe jest przystąpienie do kredytu nowego współkredytobiorcy np. rodzica. W tym przypadku jednak Bank również będzie badał zdolność kredytową nowego kredytobiorcy.

b) Sprzedaż nieruchomości obciążonej kredytem hipotecznym

Innym sposobem rozwiązania kwestii kredytu hipotecznego po rozwodzie jest sprzedaż nieruchomości obciążonej kredytem hipotecznym. W takim wypadku dochodzi do spłaty długu ze środków pochodzących ze sprzedaży nieruchomości. Przy takim rozwiązaniu nie jest wymagana zgoda Banku. To rozwiązanie najczęściej znajduje zastosowanie, gdy byli małżonkowie nie są w stanie dojść do porozumienia w kwestii dalszej spłaty kredytu.

c) Wynajem nieruchomości obciążonej kredytem hipotecznym

Jeszcze innym rozwiązaniem jest postanowienie przez byłych małżonków o wynajmie nieruchomości obciążonej kredytem hipotecznym. W takim przypadku podobnie jak w sytuacji sprzedaży mieszkania środki pochodzące z najmu można przeznaczyć na spłatę zobowiązania wobec Banku. Warto jednak mieć na uwadze, iż na wynajem mieszkania konieczna jest zgoda obu małżonków.

3) Roszczenie regresowe po spłacie kredytu hipotecznego

Co jednak w sytuacji, gdy to tylko jeden z małżonków dokona spłaty wspólnie zaciągniętego kredytu hipotecznego? W takiej sytuacji małżonek, który spełnił świadczenie (w całości lub w części) może żądać od drugiego małżonka będącego dłużnikiem solidarnym zwrotu w częściach równych (roszczenie regresowe). W jakim trybie rozpoznawane są wzajemne roszczenia małżonków z tytułu spłacenia długów? W postępowaniu o podział majątku wspólnego. Wskazania wymaga, iż w postępowaniu o podział majątku wspólnego sąd rozstrzyga również o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi.

Warto jednak wiedzieć, iż roszczenie regresowe przysługuje do czasu. Małżonek, który spłacił kredyt hipoteczny w całości lub w części traci uprawnienie do żądania zwrotu jeżeli nie wystąpi z nim w trakcie postępowania działowego. Zaniechanie przez małżonka zgłoszenia roszczenia regresowego z tytułu spłaty kredytu mieszkaniowego przed zapadnięciem w postępowaniu działowym prawomocnego postanowienia skutkuje co do zasady utratą możliwości podnoszenia przedmiotowego roszczenia w ramach odrębnego postępowania.

4) Podsumowanie

Warto zdawać sobie sprawę, iż orzeczenie rozwodu między stronami w żaden sposób nie rozwiązuje kwestii związanej z zaciągniętym przez byłych małżonków kredytem hipotecznym. Z tego też względu najwłaściwszym rozwiązaniem jest jak najszybsze ustalenie między byłymi małżonkami ww. kwestii. Warto również wiedzieć co można zrobić z kredytem hipotecznym po orzeczeniu rozwodu. Niewątpliwie najmniej skomplikowanym rozwiązaniem jest przejęcie długu hipotecznego przez jednego z małżonków. Trzeba jednak mieć świadomość, iż każdorazowo wymaga to nie tylko zgody Banku ale również dysponowaniem przez małżonka przejmującego zdolności kredytowej. To, co zrobić z obciążeniem hipotecznym w głównej mierze zależy od wzajemnych ustaleń byłych małżonków ale również ich sytuacji i możliwości finansowych. Należy mieć jednak na uwadze, iż kredyt hipoteczny nie podlegają podziałowi przez Sąd.