Stalking staje się coraz bardziej powszechnym przestępstwem. Niewątpliwie na rozpowszechnienie omawianego przestępstwa wpływ ma rozwój social mediów, które wbrew przekonaniu wielu osób nie zapewniają anonimowości, a w związku z tym bezkarności. Czym w takim wypadku jest stalking i kiedy będziemy mieć z nim do czynienia?

1) Czym jest stalking?

Przestępstwo stalkingu zostało uregulowane w art. 190a kodeksu karnego. Zgodnie z przytoczoną regulacją:

§ 1 Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby dla niej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność,podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek, inne jej dane osobowe lub inne dane, za pomocą których jest ona publicznie identyfikowana, w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.

Oznacza to, że ze stalkingiem będziemy mieć do czynienia w przypadku nękania. Jednakże podkreślenia wymaga, iż nie chodzi o zwykłe nękanie, a o nękanie, które charakteryzuje się uporczywością. Czy jest więc uporczywe nękanie?

Nękanie można określić jako zbiór takich zachowań, które mają na celu wzbudzenie u drugiej osoby poczucia udręczenia, zastraszenia, zdominowania, upokorzenia, trapienia. Z kolei z uporczywością – będziemy mieć do czynienia, gdy dane zachowanie będzie nieustające, powtarzające się, trwające długo.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny we Wrocławiu „o uporczywym zachowaniu się sprawcy świadczy z jednej strony jego szczególne nastawienie psychiczne, wyrażające się w nieustępliwości nękania, tj. trwaniu w swego rodzaju uporze, mimo próśb i upomnień pochodzących od pokrzywdzonego lub innych osób o zaprzestanie przedmiotowych zachowań, z drugiej natomiast strony dłuższy upływ czasu, przez który sprawca je podejmuje” (wyrok z dnia 19 lutego 2014 r., sygn. akt II AKa 18/14).

Oznacza to, że nie można zakwalifikować jako stalkingu zachowania, które miało jedynie jednorazowa postać.

Idąc dalej, podkreślenia wymaga, iż stalking – jest przestępstwem skutkowym. Co to oznacza? Że do uznania, iż doszło do jego popełnienia niezbędne jest wystąpienie konkretnego skutku. W tym przypadku – wzbudzenie poczucia zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, a także naruszenie prywatności.

2) Jakie formy przybiera stalking?

Skoro już wiadomo, że ze stalkingiem będziemy mieć do czynienia w sytuacji, gdy zachowanie sprawcy będzie przybierać postać uporczywego nękania warto pochylić się nad tym, jakie formy przybiera stalking.

Do najczęstszych zachowań kwalifikowanych jako stalking uznać należy:

– śledzenie,
– uporczywe dzwonienie lub wysyłanie SMS-ów,
– nagrywanie, fotografowanie ofiary bez jej zgody,
– upublicznianie wizerunku,
– podszywanie się pod kogoś,
– narzucanie swojej obecności/nachodzenie,
– rozpowszechnianie o ofierze nieprawdziwych informacji,
– szantaż emocjonalny.

3) Stalking – sankcja karna

Jaka jest więc sankcja karna za dopuszczenie się przestępstwa stalkingu?

W tym miejscu warto podkreślić, iż ustawodawca przewidział dwa typy przestępstwa stalkingu typ podstawowy i typ kwalifikowany, który warunkuje surowszą odpowiedzialność karną.

Za typ podstawowy stalkingu ustawodawca przewidział karę pozbawienia wolności w wymiarze od 6 miesięcy do 8 lat.

Kiedy jednak będziemy mieć do czynienia z typem kwalifikowanym? Ustawodawca typ kwalifikowany przestępstwa stalkingu uregulował w § 3 art. 190a kodeksu karnego, zgodnie z którym:

Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Oznacza to, iż ustawodawca przewidział zaostrzenie odpowiedzialności karnej w sytuacji, gdy skutkiem uporczywego nękania jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie.

4) Stalking – tryb ścigania

Wskazania również wymaga, iż stalking jest występkiem, którego ściganie następuje w trybie publicznoskargowym na wniosek pokrzywdzonego. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku kwalifikowanej postaci stalkingu (takiej, której skutkiem jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie), bowiem w takiej sytuacji ściganie również odbywa się w trybie publicznoskargowym jednakże z urzędu. Oznacza to, iż w takim wypadku nie ma potrzeby składania przez pokrzywdzonego wniosku o pociągnięcie sprawcy do odpowiedzialności karnej.

Przypominamy, iż nasza Kancelaria Adwokata i Radcy Prawnego w Stargardzie zajmuje się również sprawami karnymi. W razie pytań lub wątpliwości, zachęcamy do kontaktu pod numerem telefonu: 91 836 99 60 lub pod adresem e-mail pisma@wites.eu. Zapraszamy!